എല്ലാം പഠിച്ചിട്ടുണ്ട്, പക്ഷെ ജീവിക്കാൻ മാത്രം പഠിച്ചിട്ടില്ല. നമ്മൾ ചിലപ്പോൾ പറഞ്ഞ് കേൾക്കാറുള്ള വാക്കാണ്. എന്ത് പഠനവും, അത് ജീവിക്കാൻ വേണ്ടിയുള്ളതായിരിക്കണം. ജീവിക്കാൻ പഠിച്ചില്ലെങ്കിൽ പിന്നെ എന്ത് പഠിച്ചിട്ട് എന്താണ് കാര്യം അല്ലെ? എന്നാൽ എങ്ങനെയാണ് ഈ ജീവിക്കാൻ പഠിക്കുക. വളരെ പ്രസക്തമായ ചോദ്യമാണ്. അങ്ങനെ നിയതമായ ഘടനയോ നിയമങ്ങളോ, പ്രവചന സ്വഭാവമോ ഉള്ളതല്ല ജീവിതം. എന്നാൽ ജീവിതത്തെ നേരിടാൻ ചില പൊടിക്കൈകൾ ഒക്കെയുണ്ട്.
ലൈഫ് സ്‌കിൽസ് അഥവാ ജീവിത നൈപുണ്യം എന്ന ആശയം നൂറ്റാണ്ടുകളായി നിലനിന്നിരുന്നെങ്കിലും, “ജീവിത നൈപുണ്യം”( ലൈഫ് സ്‌കിൽസ്) എന്ന പ്രത്യേക പദപ്രയോഗം പ്രാധാന്യം നേടിയത് 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിലാണ്. പിന്നീട് 1993-ൽ ലോകാരോഗ്യ സംഘടന (WHO) അതിന് ഔദ്യോഗിക നിർവചനവും കൃത്യമായ ചട്ടക്കൂടും നൽകി.
“ദൈനംദിന ജീവിതത്തിലെ ആവശ്യങ്ങളെയും വെല്ലുവിളികളെയും ഫലപ്രദമായി നേരിടാൻ വ്യക്തികളെ പ്രാപ്തരാക്കുന്ന വഴക്കവും പോസിറ്റീവ് പെരുമാറ്റങ്ങളും ” എന്നാണ് ലോകാരോഗ്യ സംഘടന ജീവിത നൈപുണ്യത്തെ നിർവചിക്കുന്നത്.
എന്നാൽ എന്താണ് ജീവിത നൈപുണ്യം എന്ന് ചോദിച്ചാൽ അതിന്റെ ഉത്തരം, ” ഇവ മനഃശാസ്ത്രപരവും സാമൂഹികവും വൈകാരികവുമായ കഴിവുകളുടെ ഒരു കൂട്ടമാണ് എന്നാണ്.
ലോകാരോഗ്യ സംഘടന (WHO) പത്ത് പ്രധാന നൈപുണ്യങ്ങളെ തിരിച്ചറിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്, അവയെ മൂന്ന് പ്രധാന മേഖലകളായി തരംതിരിക്കാം:
ചിന്താ പരമായ കഴിവുകൾ (Thinking Skills): പ്രശ്നപരിഹാരം, തീരുമാനമെടുക്കൽ, വിമർശനാത്മക ചിന്ത, സർഗ്ഗാത്മക ചിന്ത എന്നിവ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഈ കഴിവുകൾ നമുക്ക് മുന്നിലുള്ള സാഹചര്യങ്ങളെ വിശകലനം ചെയ്യാനും, പരിഹാരങ്ങൾ കണ്ടെത്താനും, ശരിയായ തീരുമാനങ്ങളെടുക്കാനും വ്യക്തികളെ സഹായിക്കുന്നു. ( ക്രിട്ടിക്കൽ തിങ്കിങ്, ക്രീയേറ്റീവ് തിങ്കിങ്, ഡിസിഷൻ മേക്കിങ്, പ്രോബ്ലം സോൾവിങ്)
സാമൂഹികപരമായ കഴിവുകൾ (Social Skills): ഫലപ്രദമായ ആശയവിനിമയം, വ്യക്തിബന്ധങ്ങൾ നിലനിർത്താനുള്ള കഴിവ്, സഹാനുഭൂതി എന്നിവ ഈ വിഭാഗത്തിൽപ്പെടുന്നു. ആരോഗ്യകരമായ ബന്ധങ്ങൾ കെട്ടിപ്പടുക്കാനും മറ്റുള്ളവരുമായി നന്നായി പ്രവർത്തിക്കാനും ഈ കഴിവുകൾ അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്. (
വൈകാരിക ശേഷി (Emotional Skills): വ്യക്തിപരമായ ക്ഷേമത്തിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്ന കഴിവുകൾ ആണിത്. സ്വയം തിരിച്ചറിയാനുള്ള കഴിവ് (self-awareness), വികാരങ്ങളെ കൈകാര്യം ചെയ്യാനുള്ള കഴിവ്, സമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിക്കാനുള്ള കഴിവ് എന്നിവ ഇതിൽപ്പെടുന്നു. സ്വന്തം മനസ്സിനെ മനസ്സിലാക്കാനും മാനസികവും വൈകാരികവുമായ ആരോഗ്യം നിലനിർത്താനും ഈ കഴിവുകൾ പ്രധാനമാണ്.
UNICEF, UNESCO എന്നിവയുമായി സഹകരിച്ച് WHO (ലോകാരോഗ്യ സംഘടന) കണ്ടെത്തിയ ഈ 10 കഴിവുകൾ ആരോഗ്യകരമായ ജീവിതത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനമാണെന്ന് ഇപ്പോൾ തിരിച്ചറിയപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
വ്യക്തി ജീവിതത്തിലും പ്രഫഷണൽ മേഖലയിലും സാമൂഹിക ജീവിതത്തിലും ഉയർന്നു വരുന്ന വെല്ലുവിളികളെ നേരിടുന്നതിന് ജീവിത നൈപുണ്യങ്ങൾ വലിയ രീതിയിൽ സഹായകമാണ്. അതായത് ഒരാൾ ജീവിത വിജയം നേടാനുള്ള സാധ്യതയെ പ്രവചിക്കുവാനുള്ള വലിയൊരു ഘടകമാണ് ലൈഫ് സ്കില്ലുകൾ.
ഈ കഴിവുകൾ ഉള്ള വ്യക്തികൾ, ജീവിതത്തിലെ പ്രതിസന്ധികളിൽ തളർന്ന് പോകാതെ പിടിച്ചു നിൽക്കുന്നതായും, പ്രതികൂല സാഹചര്യങ്ങളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുകയും, ജീവിത വിജയത്തിലേക്ക് ഉയരുന്നതായും കണ്ടു വരുന്നുണ്ട്. ജീവിത നൈപുണ്യം ഉള്ളവർ വ്യക്തിപരമായി സംതൃപ്തി ഉള്ളവരായും, സമൂഹത്തിന് സംഭാവന ചെയ്യുന്നവരായും കണ്ടു വരുന്നുണ്ട്.
അതുകൊണ്ട് തന്നെ, വെറും പഠിക്കാനുള്ള കഴിവുകൾ മാത്രമല്ലാതെ, ജീവിക്കാനുള്ള കഴിവും, നമ്മൾ അത് അർഹിക്കുന്ന പ്രാധാന്യത്തോടെ പാഠ്യപദ്ധതിയുടെ ഭാഗമാക്കേണ്ടതാണ്. സത്യത്തിൽ ഇവ വളരെ മുമ്പേ തന്നെ നമ്മുടെ പാഠ്യപദ്ധതിയുടെ ഭാഗമാണ് എന്നതാണ് യാഥാർഥ്യം. എന്നിട്ടും നമ്മുടെ കുട്ടികളിൽ ജീവിത നൈപുണ്യം വിളക്കി ചേർക്കാൻ നമ്മുടെ വിദ്യാഭ്യാസ പദ്ധതിക്ക് കഴിയാത്തത്, പോയ തലമുറയോടും ഇപ്പോഴുള്ള തലമുറയോടും ഇനി വരാൻ പോകുന്ന തലമുറയോടും ചെയ്യുന്ന മാപ്പർഹിക്കാത്ത കുറ്റം തന്നെയാണ്. പ്രായോഗികമായി, പാഠ്യപദ്ധതിയുടെ അവിഭാജ്യ ഘടകമായി ജീവിത നൈപുണ്യ വിദ്യാഭ്യാസം എത്രയും പെട്ടെന്ന് തന്നെ മാറ്റേണ്ടത്, കാലഘട്ടത്തിന്റെ ആവശ്യമാണ്.
